Door Albert Kok
Wethouder financiën gemeente Lelystad

Minister Zalm vindt dat de gemeenten zich meer moeten beheersen; “het is niet meer te permitteren dat gemeenten hun gang kunnen gaan, terwijl ik in Europa wordt gearresteerd”. Nu wil het geval dat gemeenten een veel strakker, dus solider financieel systeem kennen dan de Rijksoverheid. Elke gemeentelijke begroting dient meerjarig structureel in evenwicht (dus geen tekorten, zelfs niet kleiner dan 3%!) te zijn op basis van het baten/lasten stelsel. Elke investering die de gemeente pleegt dient ze óf uit een spaarpotje te betalen óf de rente en aflossing te financieren ten laste van de exploitatie, dus ten laste van de dagelijkse uitgaven (zoals personeel, uitkeringen, onderhoud, subsidies enz.). Het gemeentelijke systeem is veel beter dan het achterhaalde ouderwetse kasstelsel van de Rijksoverheid, en blijkbaar ook van de EMU, waarbij een uitgave voor een rendabele investering als een mooie spoorlijn een even zware negatieve invloed heeft op de financiën van het land als het doen van consumptieve uitgaven als subsidies en uitkeringen. In het bedrijfsleven passen zelfs de meeste eenmansbedrijfjes het kasstelsel niet meer toe!
De echte oorzaak van het probleem zijn er twee: in de eerste plaats is het tekort van de Rijksoverheid te veel opgelopen en in de tweede plaats sluit het solide gemeentelijk financieel systeem niet aan op de systemen van het Rijk en Europa. Daar moet dus ook de oplossing worden gezocht, niet in het beperken van de gemeentelijke autonomie. Autonomie overigens die ingekaderd is in de lokale democratie, landelijke wetgeving (wet Fido) en toezichthouders (accountant en provincie).
Dat Nederland niet een centrale, maar een decentrale eenheidsstaat is zit bij de heer Zalm bepaald niet tussen de oren!
De minister van financiën heeft recht op goede en snelle informatie (zullen we voor zorgen) en indien mogelijk zullen we op vrijwillige basis helpen zijn probleem op te lossen.
De gemeenten beheersen zich uitstekend, maar stellen geen prijs op overheersing uit Den Haag, eigenlijk zou de liberaal Zalm dit toch ook moeten begrijpen?

(Aangeboden ter publicatie in het vakblad Binnenlands Bestuur)