De voorzitter van de SGP-jongeren Jan Kloosterman maakt in zijn artikel “Een werkkamp alleen is niet genoeg” ( Nederlands Dagblad, 21 augustus) enkele rake opmerkingen. De discussie gaat in ieder geval al de goede richting op als hij stelt dat verplichte deelname aan leer-werkkampen gecombineerd moet worden met andere elementen. De basis van zijn verhaal blijft echter de verplichte deelname aan leer-werkkampen. Naar mijn vaste overtuiging gaan we in Nederland echt de verkeerde kant op als we leer-werkkampen  als grootschalige oplossing kiezen. De bezwaren zijn legio. Ik noem er enkele:
Je haalt de kinderen uit hun thuissituatie. We merken juist in de lokale praktijk dat hulp het meest effectief is als je dat inbedt in de leefsituatie van de jongere. Betrek ouders, broers en zussen, opa of een “tante” bij de begeleiding. Ook leraren, jongerenwerkers, buren, vriend(inn)en kunnen een belangrijke rol spelen.
Het terugvalrisico is groot. Een leer-werkkamp is een kunstmatige situatie. De huidige praktijk geeft aan dat veel jongeren weer vervallen in hun oude activiteiten als ze terugkeren naar hun vorige  leefsituatie. Ze hebben onvoldoende geleerd zelfstandig voor de goede oplossingen te kiezen.
Verplichting motiveert niet. Uiteindelijk zal er bij de jongere zelf motivatie moeten ontstaan om iets goeds van zijn leven te maken. 24-uurs -verplichtingen werken dan vaak contra-productief.
 
Wat dan wel?

Ik ben van mening dat we de bestaande instrumenten onvoldoende gebruik. Ik wil enkele voorbeelden  geven hoe het beter kan;

Leerplicht. Schoolverzuim is vaak het eerste teken van problemen bij een jongere. Ik constateer dat leerlingen vaak te laat bij de kladden worden gegrepen bij langdurig spijbelen. Juist in de 1e weken van verzuim is er de grootste kans om het gedrag bij te sturen. Als de jongeren al vele weken op straat hebben rondgezworven hebben ze al een heel verkeerd levensritme ontwikkeld en vaak verkeerde “vrienden” ontmoet. Dan is terugkeer veel moeilijker geworden.
Een goede samenwerking tussen  van scholen, de leerplichtambtenaar en Justitie is in dit verband van groot belang. Optimaliseer dit instrument en je voorkomt vele grote problemen.
Keten. Ik neem waar dat er vele instanties actief zijn op het gebied van begeleiden van jongeren. In Lelystad bijvoorbeeld hebben zo’n 30 organisaties een samenwerkingsconvenant ondertekend. Ondanks alle goede bedoelingen en het vele goede werk ontstaan er toch te vaak hiaten of wordt er onnodig dubbel werk (bijvoorbeeld herhaalde indicatie) verricht. Maak een goed functionerende keren zonder vrijblijvendheid en eenduidige (ook financiële) aansturing.
Uitkering. In mijn beleving kunnen jongeren tot 30 jaar een uitkering krijgen, maar niet vrijblijvend. Ze worden meteen en verplichtend ook aan werk (leerwerktrajecten) of stage of opleiding geholpen.  In veel gemeenten (ook in Lelystad) gebeurt dit al, maar nog maar heel kort. Ik ben er van overtuigd dat na verloop van tijd zal blijken dat er veel jongeren op deze manier op het goede pad zijn geholpen.

Het pleiten voor werkkampen is verkeerde spierballenpolitiek wat uiteindelijk niet zal werken. Doe wat nu al kan beter. Dat is minder spectaculair, maar wel in het belang van onze jeugd.

 Alle jongeren moeten we een kans en een toekomst geven.

Albert Kok